Science Learning Hub logo
TopicsConceptsCitizen scienceTeacher PLDGlossary
Sign in
Image

Papangoko

View in English
Torrentfish/Papangoko (Cheimarrichthys fosteri) underwater.

Ko te papangoko (Cheimarrichthys fosteri) anahe te momo kotahi nō te whānau Cheimarrichthyidae kei te ao!

Kitea ai te papangoko i ngā awa e tere nei te rere o te wai, ā, he kirikiri te whaiawa. Noho ai tēnei momo ika i ngā wāhi e tere nei te rere o te wai, pēnei i ngā wai oruoru, i ngā tāheke anō hoki. Ehara i te mea ka tohe tēnei momo ika i te ia o te wai, engari ka noho kē i waenganui, i raro rānei i te kirikiri. Ka puta ngā papangoko i ngā tāheke i te pō ki te rapu kai.

Kua tino waia te papangoko ki tēnei momo puni kaiao, he ūpoko parehe tōna, he pakihawa nui hoki ōna hei whakaū i a ia ki te whaiawa, waihoki, ko ōna karu kei runga ake i tōna upoko, kua hawa hoki tōna waha hei āwhina i a ia ki te kai i tōna puni kaiao.

Pēnei i te nuinga o ngā ika taketake, ka whakawhiti te papangoko i te moana me te wai māori, he wāhanga tēnei nō tōna huringa ā-oranga. Ahakoa kāore anō kia kitea ngā wāhi whakaputa hua, e whakapaetia ana ka heke ngātahi ngā papangoko toa me ngā papangoko uwha i ngā puni kaiao wai māori ki te whakaputa hua, ā, ka heke ngā torongū ki te moana, kātahi ka hoki mai ngā punua ki te wai māori.

Kei te rārangi IUCN ngā papangoko me te kōmaka e kīia ana, ‘e noho pānekeneke ana.’ Ko te take i pēnei ai, he tino motuhake te puni kaiao o tēnei momo ika; me mātao, me nui te hāora o te wai, me tere hoki te wai. Ka pāngia ia e ngā mahi keri whenua, ngā parahanga i te wai me te mahana haere o te ao. He pānga kino hoki ō te waipara, nō te mea me noho ngā papangoko ki ngā wai kirikiri, ā, kāore e tino kitea ana te kirikiri i ngā arawai kei reira te waipara.

He whakamānawa ki a Stella McQueen, Creative Commons 4.0
 

Glossary

Rights: Stella McQueen, Creative Commons 4.0
Published: 19 March 2018Size: 109.54 KB
Referencing Hub media

Explore related content

Appears inRelated resources

Interactive

Ngā ika taketake wai māori

Neke atu i te 54 ngā momo ika taketake, ā, kei te takiwā o te 20 ngā momo ika tauhou ...

Read more
Ngā ika taketake wai māori o Aotearoa

Article

Ngā ika taketake wai māori o Aotearoa

Neke atu i te 54 ngā momo ika taketake kei ngā manga, ngā roto, ngā awa me ngā repo o ...

Read more
Ngā mahinga kōawa hei painga mō ngā ika

Article

Ngā mahinga kōawa hei painga mō ngā ika

He nui noa atu te manga i te wai noa iho – he oruoru, he hōpua, he kahuwai papatahi, he ...

Read more
Ngā mātauranga me te whakamahi a te Māori i ngā hekaheka

Article

Ngā mātauranga me te whakamahi a te Māori i ngā hekaheka

He whānui te mōhio o ngā tūpuna ki ngā hekaheka me ngā tini painga o ētahi. Ko ētahi he kai, ...

Read more

See our newsletters here.

NewsEventsAboutContact usPrivacyCopyrightHelp

The Science Learning Hub Pokapū Akoranga Pūtaiao is funded through the Ministry of Business, Innovation and Employment's Science in Society Initiative.

Science Learning Hub Pokapū Akoranga Pūtaiao © 2007-2025 The University of Waikato Te Whare Wānanga o Waikato